Avrupa Politik Topluluğu Zirvesi
Hepimiz biliyoruz ki dünya yine zorlu yıllardan geçiyor. Orta Doğu’nun günden güne çalkalanması artık şaşırtmasa da, Avrupa’nın bu kadar dibinde yaşanan Rus-Ukrayna savaşı, dünyanın tüm temel taşlarını yerinden sarsmıştı. Savaş meselesinde özellikle diplomatik platformlar büyük öneme sahip.
2 Ekim 2025’te Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da düzenlenen 7. Avrupa Politik Topluluğu (APT) Zirvesi düzenlendi.
Avrupa Politik Topluluğu
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 2022’de böyle bir topluluk önermişti. Amacı, Avrupa Birliği’ne giren ve giremeyen 47 ülke arasında diplomatik görüşmeler yapmak, özellikle Avrupa Birliği’ne giremeyen ülkeleri Avrupa Birliği’ne hazırlamak. Bu ülkeler ayrıca Avrupa’nın geleceğinde daha aktif rol almaya çalışıyorlar. Özellikle Ukrayna Savaşı sonrası Avrupa Birliği’nin dışında kalan ülkeler çok daha tedirgin durumda.
Kopenhag’da Gündem
Öncelikle Ukrayna için askeri ve mali destek konusu görüşüldü. Daha önceden Kuzey Kore’nin Rusya’ya asker gönderdiğini söylemiştim. Çok fazla tartışma olmuştu bu konuyla alakalı. Ukrayna içinde böyle bir desteğin şart olduğu düşünülüyor. Tabii Rusya’ya karşı asker göndermek, Ukrayna’ya karşı asker göndermekten çok daha zor. Ben şahsen böyle bir durumunda gerçekleşmeyeceğini düşünüyorum.
Bir de NATO dışında kalan ülkeler var. Bunların da birçoğu Rusya’yı tehlike olarak görüyor. Bazı ülkeler Avrupa hava savunma sisteminden söz ettiler. Böyle bir durum gerçekleşirse çok daha gergin seneler bizi bekliyor.
Enerji güvenliği bir diğer meseleydi. Hem sıfır atık meselesi tartışıldı hem de Rusya’ya olan enerji bağımlılığını azaltmanın yolları arandı. Ayrıca finansman meselesi görüşüldü.
Yine son yılların en büyük sorunu olan düzensiz göçler tartışıldı. Hepimiz farkındayız. Dünyayı batı-doğu olmak üzere ikiye ayırsak, doğudan batıya inanılmaz bir göç var. Avrupa da bu sorunun önüne geçmeye çalışıyor ne zamandır... Yine de somut bir adım atılmadı. Zaman ise akıp gidiyor. Bu göçlerin önü alınmazsa eğer, yarın çok farklı bir Avrupa’dan söz ederiz.
Çin ve ABD son yıllarda eşsiz bir rekabet içerisinde. Herkesin tanıdığı, bildiği o yıllar önceki ucuza, kaliteden yoksun malzeme üreten Çin artık yok. Artık kalite anlamında aynı ürünü size daha uyguna sunuyorlar. Önceden “Çin malı” malzeme dendiğinde insanların suratı değişiyordu. Şimdi ise Çin arabaları yükselişte. ABD de Çin’le rekabete girmek için diplomatik anlamda mücadele içerisinde. Avrupa da bu rekabetten geri kalmamak için bir aradaydı. Estonya ve Hollanda bu alanda kendinden söz ettirdi.
Türkiye, Avrupa Politik Topluluğu’nun kurucu üyelerinden biri. Zirveye ise Dışişleri Bakanı düzeyinde katıldık. Göç yönetimi ve enerji güvenliği meselelerinde etkili bir yol izleyebileceğimizi anlattık.
İlerleyen süreçte farklı bir Avrupa izleyebiliriz. Son yıllarda garip bir şekilde Amerika’dan ayrılan bir Avrupa görüyoruz. Politik anlamda iki farklı ucu temsil ediyorlar. Kim bilir, belki yarın çok daha farklı meseleler konuşacağız.