Türkiye'de cep telefonu abonelik sisteminde radikal değişiklikler yolda. TBMM’ye sunulan yeni torba yasa tasarısı, mobil hat sahipliğini kökten etkileyecek düzenlemeler içeriyor. 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu'nda yapılması planlanan değişiklikler, hem bireysel kullanıcıları hem de operatörleri yakından ilgilendiriyor.
Amaç; kimliksiz hat açılmasının önüne geçmek, dolandırıcılığı önlemek ve özellikle yabancı uyruklu kişilerin mobil hat süreçlerini daha şeffaf hale getirmek. Yeni sistemle birlikte hem vatandaşlar hem de yabancılar için biyometrik kimlik doğrulaması zorunlu hale geliyor.
Kimlik Doğrulaması Olmayan Hiçbir Belgeyle Hat Açılmayacak
Torba yasa kapsamında en dikkat çeken düzenlemelerden biri, kimlik doğrulama özelliği bulunmayan belgelerle hat açmanın tamamen yasaklanması. Artık cep telefonu aboneliği yapmak isteyen kişilerin, sadece resmi kimlik belgesi ile işlem yapmaları yeterli olmayacak.
Yeni düzenlemeyle birlikte, abonelik başvurusunda bulunan kişiden biyometrik doğrulama talep edilecek. Bu doğrulama; yüz tanıma, parmak izi özeti ya da kimlik doğrulama şifresi gibi yöntemlerle gerçekleştirilecek.
Yabancılar İçin Özel Numara Uygulaması Geliyor
Yasa teklifinde yabancı uyruklu kişilere yönelik özel bir mobil numara sistemi de getiriliyor. Buna göre, elektronik kimlik doğrulama sistemine entegre olmayan yabancıların, abonelik işlemleri sırasında kimlik bilgileri Göç İdaresi Başkanlığı'ndan operatör tarafından talep edilecek.
Yabancılar için şu uygulamalar geçerli olacak:
Özel numara serileri tahsis edilecek.
Kimlik bilgilerini güncellemeyenlerin hatları bir ay içinde otomatik olarak kapatılacak.
Mevcut hatlar için 6 aylık uyum süreci tanınacak.
Diplomatlar ve aileleri bu düzenlemeden muaf olacak.
Bu uygulamanın amacı, yabancı kimliğiyle açılan kontrolsüz hatların suçta kullanılmasının önüne geçmek.
Kullanılmayan Hatlar 3 Ayda Otomatik Olarak Kapatılacak
Yeni sistem, sadece yeni abonelikler için değil, mevcut hatlar için de ciddi denetim süreçlerini beraberinde getiriyor. Operatörler, her üç ayda bir kullanıcıların hayatta olup olmadığını ya da tüzel kişiliğin devam edip etmediğini resmi kurumlar aracılığıyla kontrol edecek.
Bu kontrollerin ardından, doğrulama yapılamayan abonelikler otomatik olarak iptal edilecek. Böylece sahipsiz, kullanılmayan ve denetimsiz hatların sistemde yer alması önlenecek.
Kişi Başına Hat Sınırı Geliyor
Sistemdeki sınırsız hat açma devri kapanıyor. Yeni düzenlemeyle birlikte, bir kişi adına açılabilecek hat sayısı BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) tarafından belirlenecek.
Belirlenen limitin üzerine çıkılması halinde:
Yeni hat açma izni verilmeyecek.
Fazla hatlara hizmet sağlanmayacak.
Operatöre, yasa dışı her bir hat için 20 bin TL idari para cezası uygulanacak.
Amaç: Dolandırıcılıkla Mücadelede Etkinlik
Tasarı metninde yapılan açıklamaya göre, tüm bu adımların temel hedefi;
sahte kimliklerle alınan, kimin kullandığı belli olmayan ve sıklıkla dolandırıcılıkta kullanılan hatların tespit edilmesi ve engellenmesi. Özellikle;
Banka dolandırıcılığı,
Yasa dışı bahis,
Kimlik hırsızlığı,
Organize suçlar,
gibi olaylarda kullanılan hatların artık sistemde barınamayacağı vurgulanıyor. Devlet, dijital güvenliği artırmak ve bireylerin korunmasını sağlamak adına bu yeni dijital altyapıyı devreye sokmaya hazırlanıyor.
