New York Belediye Başkanlığı’na seçilen ilk Müslüman ve Güney Asyalı isim olan Zohran Mamdani, ABD siyasetinde yeni bir krizin fitilini ateşledi. Cumhuriyetçi politikacılar, Uganda doğumlu Mamdani’nin ABD vatandaşlığını hedef alarak sınır dışı edilmesini talep etti. Peki iddiaların dayanağı ne? Gerçekten vatandaşlıktan çıkarılabilir mi?
Kim bu Zohran Mamdani? Seçilmesi neden tartışma yarattı?
Uganda’da doğan ve 7 yaşından itibaren ABD’de yaşayan Zohran Mamdani, 2018 yılında Amerikan vatandaşı oldu. Geçmişte eyalet düzeyinde politik görevlerde yer alan Mamdani, son seçimlerde New York Belediye Başkanı olarak seçilerek tarihe geçti.
Ancak bu tarihi başarı, bazı Cumhuriyetçi politikacıların sert tepkilerine neden oldu. Mamdani’nin “komünist görüşler taşıdığı” ve “terörist faaliyetleri desteklediği” iddiaları, onun vatandaşlık sürecinin mercek altına alınmasına yol açtı.
“İlk uçakla Uganda’ya gönderin” çağrısı: Siyasi mi, hukuki mi?
Tartışmanın odağındaki isimlerden biri Tennessee Temsilcisi Andy Ogles. Ogles, Adalet Bakanlığı’na çağrıda bulunarak Mamdani'nin vatandaşlık belgelerinde yalan beyanda bulunmuş olabileceğini öne sürdü ve “Eğer bu doğruysa, vatandaşlığı iptal edilsin ve Uganda’ya gönderilsin” ifadelerini kullandı.
Benzer bir açıklama Florida Temsilcisi Randy Fine’dan geldi. Fine, “Barbarlar artık dışarıda değil, içeride” sözleriyle Mamdani’yi kastederek, ABD vatandaşlığına alınmasının baştan yanlış olduğunu iddia etti.
Bu açıklamalar özellikle sosyal medyada büyük yankı uyandırırken, birçok kişi söz konusu çıkışların Müslüman ve göçmen kimliğe yönelik siyasi saldırılar olduğunu düşünüyor.
Gerçekten vatandaşlıktan çıkarılabilir mi?
ABD’de vatandaşlıktan çıkarılmak sanıldığı kadar kolay bir süreç değil. Göçmenlik hukuku uzmanlarına göre, bir kişinin vatandaşlığı ancak ciddi suçlar, dolandırıcılık ya da yalan beyan gibi kanıtlanmış durumlarda, mahkeme kararıyla iptal edilebiliyor.
Mamdani örneğinde ise henüz ortada herhangi bir suçlama, dava ya da delil bulunmuyor. Uzmanlar, yalnızca politik görüşler ya da sosyal medya paylaşımlarına bakılarak birinin vatandaşlığının sorgulanmasının hukuk dışı olacağını vurguluyor.
ABD vatandaşlık formunda, komünist partilere üyelik ya da terör örgütleriyle bağlantı gibi sorular yer alıyor. Ancak bunlara yanlış yanıt verildiği kanıtlanmadan vatandaşlıktan çıkarma işlemi uygulanamıyor.
Bu ilk değil: ABD’de daha önce kimler vatandaşlıktan çıkarıldı?
Her ne kadar nadir olsa da ABD, geçmişte bazı bireylerin vatandaşlıklarını iptal etti. II. Dünya Savaşı sonrası, Nazi savaş suçlusu olduğu tespit edilen bazı kişilerin vatandaşlıkları iptal edilerek sınır dışı edildiler.
Aynı şekilde, terör bağlantısı net şekilde ortaya konan ve ceza almış bazı bireyler de vatandaşlıktan çıkarıldı. Ancak bu örnekler, ciddi hukuki süreçler ve uzun yıllara yayılan araştırmalar sonucunda gerçekleşti.
Zohran Mamdani hakkında ise şu an itibarıyla açılmış bir dava ya da yasal bir süreç bulunmuyor.
Siyasi hedef mi, sistemli ayrımcılık mı?
Mamdani’nin hem Müslüman hem de Güney Asyalı bir isim olması, bu saldırıların sadece politik değil, aynı zamanda kimlik temelli olduğuna dair yorumları beraberinde getiriyor. ABD’de son yıllarda göçmenlere ve Müslümanlara yönelik politik retorik sıkça yükselmiş durumda.
Siyasi yorumculara göre, Cumhuriyetçi kanadın Mamdani’ye karşı başlattığı bu kampanya, yaklaşan seçim sürecinde kendi tabanını konsolide etmeye yönelik. Bir belediye başkanının vatandaşlığına odaklanılması, temel siyasi gündemden sapma olarak da değerlendiriliyor.
Zohran Mamdani'nin başkan seçilmesi, birçok kişi tarafından “çeşitliliğin ve temsilde adaletin” zaferi olarak görülse de, gelen tepkiler bu yolun hâlâ ne kadar zorlu olduğunu gösteriyor. ABD’de göçmen kökenli politikacılar, kimlikleri nedeniyle hâlâ ayrımcılığa ve yersiz suçlamalara maruz kalabiliyor.
Önümüzdeki süreçte, Mamdani’nin hem yasal hem de kamuoyu nezdinde nasıl bir duruş sergileyeceği merak konusu. Ancak uzmanlar, mevcut şartlarda Mamdani’nin vatandaşlığının iptali gibi bir durumun olasılık dışı olduğunu net biçimde ifade ediyor.
