İsrail hükümetinin, Doğu Kudüs ile Batı Şeria'yı fiilen birbirinden ayırmayı hedefleyen E1 yerleşim planını onaylaması, uluslararası alanda büyük yankı uyandırdı. Filistinlilerin yaşadığı bölgeleri izole etmeye yönelik bu yeni işgal hamlesi, başta Türkiye olmak üzere birçok ülkenin tepkisini çekti. Ankara’dan yapılan açıklamada, bu adımın uluslararası hukukun açık ihlali olduğu vurgulandı.
İsrail'in E1 bölgesi planına Türkiye'den sert tepki: “Uluslararası hukuka aykırı”
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, İsrail'in E1 projesine yönelik net bir açıklama yaptı. Bakanlık açıklamasında, "İsrail'in E1 bölgesinde yerleşim inşa edilmesine yönelik planı onaylamasını kınıyoruz. Bu adım, Filistin Devleti'nin toprak bütünlüğünü ve iki devletli çözüm umudunu yok etmeye yöneliktir." ifadelerine yer verildi. Türkiye'nin, Filistin halkının haklı mücadelesine desteği süreceği bir kez daha vurgulandı.
E1 Projesiyle Kudüs ve Batı Şeria birbirinden koparılmak isteniyor
İsrail’in onayladığı E1 planı, Doğu Kudüs’teki Ma’ale Adumim yerleşim birimini, Batı Kudüs'e bağlamayı amaçlıyor. Bu bağlantı sayesinde, Batı Şeria’daki Filistin mahalleleri ile Kudüs arasındaki kara bağlantısı kesilecek. Uzmanlara göre bu durum, Filistin topraklarının coğrafi bütünlüğünü ortadan kaldıracak ve iki devletli çözüm sürecini geri dönülmez biçimde zayıflatacak.
5 binden fazla Filistinli sürgün tehlikesiyle karşı karşıya
E1 bölgesindeki projeler kapsamında, 12 bin dönüm Filistin toprağının gasp edilerek 4 binden fazla yasa dışı konut ve turistik tesis inşa edilmesi planlanıyor. Bu adımın, 5 binden fazla Filistinlinin evlerinden zorla çıkarılmasına neden olabileceği belirtiliyor. Birleşmiş Milletler, bu yerleşim faaliyetlerini açık şekilde yasa dışı ilan etmiş durumda.
Uluslararası tepkiler büyüyor: “İki devletli çözüm hedef alınıyor”
İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, E1 planına dair açıklamasında "İsrail'in bu adımı, uluslararası hukuku ihlal etmektedir." dedi. Avrupa Birliği Dış İlişkiler Temsilciliği'nden yapılan açıklamada ise "Bu proje, iki devletli çözüm umudunu daha da zayıflatıyor." ifadeleri kullanıldı.
Hamas'tan küresel gösteri çağrısı: “Cuma öfke günü olsun”
İsrail’in yerleşim planına karşı, Hamas dünya genelinde kitlesel protesto çağrısında bulundu. Açıklamada, “Cuma günü, Gazze’ye destek ve Batı Şeria’daki işgale karşı öfkenin yükseldiği bir gün olmalı” denildi. Gösterilerin özellikle Avrupa başkentlerinde ve İslam ülkelerinde geniş katılımla gerçekleşmesi bekleniyor.
Uluslararası Adalet Divanı: İsrail yasa dışı yerleşim faaliyetlerini durdurmalı
Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Adalet Divanı, Temmuz 2024’te verdiği kararda, İsrail'in işgal altındaki topraklarda yürüttüğü tüm yerleşim faaliyetlerinin yasa dışı olduğunu bildirmişti. Divan, İsrail'in bu bölgelerden çekilmesi gerektiğini vurgulamış, ancak Tel Aviv yönetimi bu kararı tanımayarak uygulamayı reddetmişti.
